Centryczność  to – obok powtarzalności i liniowości – jedna z procedur kontrolnych, którą należy regularnie przeprowadzać. To ważne, ponieważ zaniedbanie tej czynności z całą pewnością przełoży się na niedokładny odczyt wskazań urządzenia pomiarowego. Czym jest centryczność wagi i na czym polega badanie centryczności?

Czym jest centryczność wagi?

Centryczność wagi to różnica pomiędzy wskazaniem, kiedy wzorzec znajduje się w centralnym punkcie szalki, a wskazaniem, gdy ten sam wzorzec jest postawiony w punktach na obrzeżach szalki. Centryczność wagi należy sprawdzać przy każdym wzorcowaniu tego urządzenia, to znaczy co najmniej raz w roku.

Na czym polega badanie centryczności?

Zwykle centryczność wagi bada się masą równą około 1/3 maksymalnego obciążenia. Wzorzec masy jest stawiany poza środkiem szalki, w punktach kontrolnych zdefiniowanych przez takie dokumenty jak na przykład EN 45501 lub EURAMET, co ilustruje poniższy rysunek:

Widok szalki – miejsca kontrolne dla centryczności
(EN 45501 wymaga testu w punktach 2-5, a EURAMET – w punktach 1-5)

Błąd centryczności jest różnicą pomiędzy pomiarami uzyskanymi poprzez ważenie wzorca kolejno w punktach wyznaczonych w EN 45501. Przed badaniem błędu centryczności nie ma potrzeby przeprowadzenia adiustacji. Zgodnie z zaleceniami opisanymi w dokumencie EN 45501 należy zważyć wzorzec w punkcie 1 i zanotować wynik, a następnie powtórzyć czynność w punktach 2-5. Błąd centryczności jest różnicą pomiędzy pomiarami uzyskanymi w punkcie 2 i 1, 3 i 1, 4 i 1 oraz 5 i 1. Uzyskane wyniki porównujemy z dopuszczalnymi tolerancjami.

Zwykle odchyłki w centryczności określa się podczas walidacji wagi.

Eliminowanie błędów centryczności

Wszystkie błędy, które wynikają z niecentrycznego stawiania próbki na szalce wagi, można wyeliminować poprzez zadbanie o centryczne obciążanie szalki. Mogą nam w tym pomóc uchwyty do naczynek laboratoryjnych takie jak kolby, probówki czy naczynka do miareczkowania.

Jeżeli masz pytania dotyczące centryczności, zadaj je naszemu specjaliście.